Polikistik Over Sendromu Diyeti

Polikistik Over Diyeti nedir? Polikistik Over Diyeti  listesi ve uygulaması:

Polikistik over sendromu ya da kısaltması olan PKO adıyla bilinen ve gün geçtikçe doğurganlık çağında olması gereken kadınlarda daha da sık görülmeye başlayan rahatsızlığın etkili tedavi yöntemlerinden bir tanesi de PKO’ya özel bir diyet uygulamak.

Uygun beslenme programını harfiyen ve düzenli uygulayarak PKO dan kurtulmak ve gebe kalmak gayet mümkün. Önce pko diyetinin ne olduğunu, neden işe yaradığının düşünüldüğünü inceledikten sonra, polikistik over hastalığı ile ilgili genel bilgiler edinelim ve ardından uzman diyetisyenler tarafından önerilen beslenme programlarının detaylarına geçelim.

Polikistik Over Diyeti Nedir?

Polikistik over diyeti, oluşum nedeni henüz tam olarak açıklanamamış ve tedavi yöntemleri de kesin olarak bilinmeyen ancak beslenme şekliyle yakından alakalı olduğu düşünülen polikistik over sendromu taşıyan kadınların, hastalığın geriletilmesi ya da ortadan kaldırılması için uygulanan bir diyet programıdır.

Temel olarak düşük glisemik endekse sahip besinleri tüketerek yapılan bir diyet çeşididir.

Kelime kökeni itibariyle “çoklu kistlere sahip yumurtalık” manasına gelen PKO, kist oluşumuna zemin hazırlayan yiyecek ve içeceklerin kişinin günlük diyetinden tamamen çıkarılarak yeni kist oluşumunun önüne geçmek ve tamamlayıcı tedaviler sayesinde var olan kistleri de ortadan kaldırma mantığıyla uygulanmaktadır.

Polikistik Over Sendromu Diyeti İşe Yarıyor mu?

Bilimsel olarak etkisi henüz kanıtlanamamış olmakla birlikte, aksini iddia edecek bir görüş de ortaya konmamıştır ve sağlıklı bir beslenme programına dayalı bir diyet olduğundan, infertiliteye yol açan polikistik overin tedavisinde de etki mekanizmasının yüksek olduğu düşünülmektedir ve güvenle uygulanabilir.

Faydası olup olmayacağı kesin kanıtlamamış olsa da herhangi bir zararı olmadığı neredeyse kesindir ve sayfamızın alt kısımlarında detaylarını bulabileceğiniz pko diyetini inceleyerek neler yiyip içebileceğinize dikkat edebileceğiniz gibi, dilerseniz bebek sahibi olmak için bir adım atıp, uzman bir diyetisyenle de konu hakkında görüşebilirsiniz.

PKO Nedir ve Kimlerde Görülür?

Polikistik over sendromu; sendrom kelimesinden de anlaşılabileceği üzere, hastalık olarak tanımlanamayan ancak normal adet görüyor dahi olsa – çoğu kadında bariz adet düzensizliği de görülür – , doğurganlık çağındaki kadınların tümünün ortalama olarak %10-15 i arasında görülen ve sebepsiz infertiliteye sebebiyet veren bir yumurtlama bozukluğudur. Endokrinolojik yani hormonlara bağlı olarak gerçekleştiği düşünülen PKOS e sahip olan kadınlar, ultrasonografik muayenede ve yapılan diğer ilgili testlerde kısırlığa sebebiyet verebilecek başka bir bulguya sahip olmadıkları görülmesine rağmen, gebe kalmakta güçlük çekerler.

Hormonel imbalans yani hormon dengesizliği olarak bilinen PKO sendromu, kişinin genel sağlığını ve görünümünü dahi etkileyebilecek etkilere sahiptir ve uzman kişiler tarafından önerilen diyetlerin uygulanması sebebiyle çoğu kez gerileme gösterir.

PKO, sebebi tam olarak belirlenemeyen bir sendrom olmasının sonucu olarak, tedavi yöntemleri de net olarak ortaya konulamamış bir durumdur ve modern tıbbın şu an itibariyle önerdiği en iyi tedavi yöntemi polikistik over diyeti uygulamasıdır.

Polikistik Over Sendromu En Sık Kimlerde Görülür?

Doğurganlık çağındaki her 10 kadından 1 ya da 2 si PKO dan etkileniyor olmakla birlikte, bazı yüksek risk grubunda kişiler de mevcuttur;

• Obezite Hastalığı olanlar
• Tıbbi geçmişinde ve ailesinde PKO bulunanlar
• Şeker hastalığı v.b. problemleri bulunan kişilerde

Obeziteden yani dolaylı olarak beslenme şeklinden ötürü polikistik yumurtalıklara sahip bir çok kadın günümüzde sırf bebek sahibi olabilmek ve PKO diyetini kolayca uygulayabilmek için tüp mide ameliyatı v.b. obezite cerrahisi ameliyatlarına başvurmaktadır ve zayıflama cerrahisi ameliyatlarından sonra önemli bir kısmı, PKO dan kurtulmakta ve hamile kalabilmektedir.

Aynı şekilde insülin direncinin de rahatsızlığa zemin hazırladığı hesaba katılacak olursa, uygulanacak diyetin önemini haklı çıkarak bir başka nedene de dikkat çekmiş oluruz.

Polikistik Over Sendromu Belirtileri Nelerdir?

Polikistik over sendromunun birden çok belirtisi olabilir ve her hasta belirtilerin tümünü taşımıyor olabilir. Bazı belirtiler daha belirginken, diğerleri o kadar dikkat çekici olmayabilir. Hatta bazı belirtiler vardır ki PKO ile ilgili olduğu akla dahi gelmediği için pek çok kadın çok uzun yıllardır bu sorunlarla uğraşıyor olmasına rağmen, ta ki gebe kalamama sorunu ile karşı karşıya kalıncaya kadar doktora başvurmaz. Başlıcaları da şunlardır;

• Adet döngüsünde bariz bozulmalar; PKO lu bazı kadınlar hiç adet olmazken bazıları senede bir kaç kez olabilir ya da 1 ay olup diğer ay olmayabilir, 1 ay içerisinde 2 kere olabilir. Kısacası hiç bir düzene bağlı olmadan, rastgele regl olma durumu çok sık görünür.
• İnfertilite; yani kısırlık; gebe kalamama durumu  – genelde rahatsızlığın teşhisinde en sık rol oynayan belirtidir –
• Adet dönemlerinin yatak istihirati gerektirecek kadar ağrılı ve yoğun kanamalı geçmesi
• Obezite, sebepsiz kilo alma, uygulanan diyetlerden yeterince verim alamayarak yeterli kilonun verilememesi ve bilhassa göbek bölgesinde yoğunlaşarak dikkat çeken yağlar ile bölgesel şişmanlık
• Ani mod ve ruh hali değişiklikleri
• Standart tedavilere cevap vermeyen sivilce ve yara problemleri
• Ciltte büyük ve kara lekeler
• Aşırı yağlı bir cilde sahip olma
• Yüz bölgesi başta olmak üzere vücudun çeşitli bölgelerinde aşırı kıllanma tüylenme
• Pelvik bölgesinde sürekli ya da sık görülen ağrı

Hiç bir diyet ya da tedavi programı uygulamamasına rağmen bozukluğu taşımaya devam ederken gebe kalan pek çok kadın da mevcut olmakla birlikte, polikistik overli kadınların hamileliklerinde düşük v.b. pek çok risk daha yüksektir dolayısıyla varlığı bilinen bir rahatsızlık durumunda gebelik planlamadan önce başlayarak gebeliğin sonuna kadar sürdürülecek bir beslenme şekli hem anne adayının hem de bebeğin sağlığı için oldukça gerekli ve ehemmiyetlidir.

Polikistik Over Sendromu Tedavi Yöntemleri ve Beslenmenin Tedavi Sürecindeki Etkisi Nedir?

Polikistik over sendromunun kesin bir çözüm yolu yoktur ancak uygun diyet programı ile çoğu kez kontrol altına alınabilir.

PKO zaman içerisinde kendi kendine yok olmaz. Üstelik sadece gebe kalmak ile ilgili sorunlara yol açmadığı için, menopoz sonrası dönemde bile devam ederek sağlıkla ilgili ciddi riskler ortaya çıkarır. Bu yüzdendir ki PKOlu kadınlar, hastalığın geriletilmesinde ve kontrol altında tutulmasında önemli rol oynacak olan diyetlerini, bir yaşam biçimi haline getirerek uzun süreli bir şekilde uygulamalıdırlar.

Polikistik Over Sendromu Diyeti Nasıl Yapılır?

Aşırı kilolu ya da obez olmak, kişinin vücudundaki insülin oranını doğrudan etkileyen bir durum olduğundan, kilo kontrolünün sağlanması polikistik over sendromunun etkilerini azaltmada doğrudan etkili bir yöntemdir.

Sıkı diyet listelerine bağlı kalarak yaşayamacak olsanız bile, siz de bu dertten muzdaripseniz, en azından hayatınızdan size aşırı kilo yapacak yiyecek ve içecekleri çıkarmanız gerektiğini bilmelisiniz.

Aynı zamanda hormonel bir bozukluk olduğu için de, vücudunuza ek bir hormon almanıza neden olacak sentetik ürünler ve hormonlu yiyecekler yerine, olabildiğince organik ama gerçekten organik olan yiyecek ve içecekleri beslenme tarzınıza dahil etmeniz yerinde bir davranış olacaktır.

Polikistik Over Sendromu Diyetinde Neler Yenmelidir?

Polikistik over diyetinde olabildiğince dengeli bir beslenme programına sahip olmalı, doğal ürünleri tercih ederken, kaliteli proteinler, yeşil yapraklı sebzeler ve sağlıklı yağlara öncelik vermelisiniz.

Meyveler her ne kadar sağlıklı beslenme tercihi olsa da, PKO lu hastalara özel diyetlerde, meyvelere geniş bir yer yoktur zira pek çoğu yüksek derecede şeker içerir.

PKO diyeti sırasında tüketmeniz tavsiye olunan yiyeceklerin başlıcaları;

PKOlu Hastalarda Yağ Tüketimi;

• Tereyağı
• Zeytinyağı

organik bir şekilde tüketilebilecek ve tüketilmesi de gerekli olan yağ grubudur. Kaçınılması gerekenleri aşağıda bulabilirsiniz.

PKOlu Hastalarda Et Tüketimi;

Kaliteli proteinlerden et ve et ürünleri yani her türlü kırmızı ve beyaz et bolca tüketilebilir ancak kızartma yerine ızgara şeklinde tüketmelisiniz.

Diğer yandan yumurta gibi ürünleri omlet v.b. şekilde değil de haşlanmış tercih edebilirsiniz.

Süt ürünlerinde de yarım yağlı ya da yağsız olanları tercih etmelisiniz.

PKOlu Hastalarda Sebze Tüketimi;

Özellikle yeşil yapraklı sebzeler başta olmak üzere sebze tüketimi bolca tavsiye edilir

• Ispanak
• Brokoli
• Pazı
• Karnabahar
• Kereviz
• Enginar

gibi sebzeler bolca tüketilirken, patates gibi şeker, nişasta ve karbonhidrattan zengin sebzelerden uzak durmak gerekir.

Zeytinyağı ile tüketmek şartıyla istediğiniz kadar yeşillik ve salata yiyebilirsiniz.

PKOlu Hastalarda Karbonhidrat Tüketimi;

Karbonhidrat da bir miktar olmak kaydıyla vücut için gerekli enzimlerden bir tanesidir ancak karbonhidrat içerikli börek, çörek, poğaça, beyaz ekmek, hamburger, tost gibi ekmeğin çokça tüketildiği diğer hazır ürünler v.b.lerinden uzak durmak ya da minimum şekilde tüketmek gerekir.

Ayrıca pirinç pilavı, makarna gibi ürünleri çok tüketmek istediğinizde, alternatif olarak uzun süre tok tutan ve karbonhidrat yönünden daha az zengin bulgur ürünlerini de tercih edebilirsiniz.

PKOlu Hastalarda Kuru Bakliyat Tüketimi

Glisemiks indeksi genelde oldukça düşük olan ve bolca faydalı protein içeren kuru baklagiller her daim tüketilebilir.

• Barbunya
• Kuru fasülye
• Nohut

en faydalalılarındandır

PKOlu Hastalarda Meyve Tüketimi;

Meyvelerin pek çoğu şeker ihtiva eder ve oldukça fazla eder. Meyve hiç yememek gibi bir durum söz konusu olmamakla birlikte özellikle

muz, çilek, kavun gibi meyvelerden kaçınmalı, daha ekşi meyveleri, fazla miktarlarda olmamak kaydıyla tüketmelisiniz.

Polikistik Over Sendromu Neleri Yemekten Kaçınılmalıdır?

PKO diyetiniz sırasında bir takım yiyecek ve içecekleri tüketmekten de kesin olarak kaçınmalısınız.

En tehlikelileri;

İşlenmiş, konserve ve dondurulmuş yiyecekler – barbunya, nohut, bezelye v.b. bile olsa dondurulmuş olanlardan kesinlikle kaçınmalı, Burger King Mc Donalds gibi fast food ürünler satan restorantların menüsünü hayatınızdan sonsuza dek çıkarmalısınız.

• Kafein içerek yiyecekler;
• Kola,
• Soda (meyveli),
• Alkollü likörler,
• Enerji içecekleri,
• Yapay tatlandırıcı ve aspartam içeren ürünler
• Bazı şekerleme ve tatlılar,
• Hazır kurabiyeler,poğaçalar
• Pudingler
• Jelibon tarzı şekerlemeler
• Milk shake,
• Lolipop,
• Doğal ve sentetik şeker içeren yiyecekler
• Karbonhidrat yönünden zengin her türlü meyve ve diğer besin grupları
• sıvı yağlar
• margarin

PKO Diyetinde Vitamin takviyesi

PKOlu hastaların beslenme programlarında kısıtlanan bazı yiyecek içeceklerin zararlı etkileri yanı sıra içerikleri faydalı vitamin ve minerallerden kaynaklı olarak eksikliği görülen bir takım vitaminlerin dışarıdan takviyesi polikistik over sendromu tedavisinde önemli rol oynar ve diyetin mutlaka bir parçası olmalıdır.

Özellikle kullanılması tavsiye edilen diyet vitamin takviyelerinin arasında;

• D Vitamini
• B12 vitamini
• Omega 3 takviyesi gelir

Polikistik Over Haftalık Örnek Diyet Listesi

Pts

• Sabah: Bir kaç dilim buğday ekmeği, tereyağı, haşlanmış yumurta, yağı ve tuzu alınmış zeytin, tahin pekmez
• Öğle : Izgara tavuk + Yeşil Salata bolca + buğday ekmeği + yarım yağlı yoğurt
• Akşam: Bulgur ile pişirilmiş ıspanak yemeği, yarım yağlı ayran, buğday ekmeği

Salı

• Sabah: Yağsız tavada pişirilmiş omlet, portakal suyu , buğday ekmeği + 2 tane ceviz
• Öğle : Izgara köfte + sebze püresi + yarım yağlı yoğurt
• Akşam: Kıymalı karnabahar yemeği , buğday ekmeği

Çarşamba

• Sabah: Buğday ekmeğinden yapılmış, az yağlı beyaz peynirli tost, haşlanmış rafadan ya da katı yumurta + ıhlamur
• Öğle : Fırında az zeytinyağlı balık
• Akşam: Etli kuru fasulye yemeği ve bulgur pilavı

Perşembe

• Sabah: 1 bardak süt, zeytin ve ekmek
• Öğle :
• Akşam

Cuma

• Sabah
• Öğle
• Akşam

Cts

• Sabah
• Öğle
• Akşam

Pazar

• Sabah
• Öğle
• Akşam

PKOlularda Beslenme İle İlgili Diğer Öneriler

Beslenme programınızı düzenlerken verilen önerilerin yanı sıra, sağlığınıza her açıdan faydalı olan sporu da ihmal etmemelisiniz. PKOlularda özellikle bel bölgesi yağlanması daha sıklıkla görüldüğü için, dirençli bu tip yağları yakmaya yönelik sporların yanı sıra, bölgesel zayıflamaya yardımcı beslenme şekillerini de deneyebilirsiniz.

Bazı hastalar, akapunktur gibi alternatif zayıflama yöntemleri de denemektelerdir ancak işin özü şudur ki, sizi şişmanlatacak her türlü yiyecek içecek hormonlarınızı da etkileyecek özelliğe sahiptir ve  pkoya zemin hazırlarlar.

PKO ve Obezite İlişkisi:

Her PKO lu hasta obez olmamakla birlikte, obez hastaların %80 gibi yüksek bir rakamında polikistik over sendromuna bağlı gebe kalamama durumuna rastlanmaktadır ve çoğu kez, diğer çevresel faktörler ve genetikten bağımsız olarak sırf obeziteye bağlı gelişen bu durum, obezitenin ortadan kaldırılması ile birlikte kısa bir süre içinde kendi kendine çözülmektedir.

PKO Sendromunun Sağlık Üzerindeki Diğer Etkileri Nelerdir?

Çoklu yumurtalık kistleri, beyinden salgılanan bir hormonun bozukluğu kaynaklı gerçekleştiği için, tek etkisi kısırlık yani gebe kalamama sorunları ile ilgili değildir.

• Ciltte çok ciddi bozulmalar, dirençli ve tedaviye cevap vermeyen akne sorunları
• Dikkat çekici cilt lekeleri
• Yüz bölgesinde kıllanma
• Göğüs ve kollarda aşırı kıllanma
• Metabolik bozukluk
• Kalp problemleri
• Tip 2 diyabet
• Yüksek tansiyon
• Uyku apnesi
• Ruhsal dengesizlikler, mod değişiklikleri
• Vücutta çeşitli yerlerde tutulumu olan ödemler

v.b. pek çok sağlık sorununu ilerleyen dönemlerde yaşayabilirsiniz.

Uygun Diyet Sayesinde PKO’nun Sağlığa Zararlı Etkilerini Minimuma İndirebilirsiniz

PKO’dan kaynaklanan semptomatik sorunların pek çoğunu, diyet programınızı sağlıklı ve fit bir vücuda sahip olacak şekilde düzenleyerek ve glisemik endeksi düşük yiyecekleri beslenmenize dahil ederek kontrol altına alabilirsiniz.

PKO kendi kendine yol olmayacaktır ancak gebe kalma sorunları dahil olmak üzere, sağlığınız üstündeki belirtisel etkileri minimuma indiğinde hayat kalitenizde ciddi bir yükselme olacaktır.

Polikistik Over Senromu Tedavisi Diyetin Yanında Başka Nasıl Yapılır?

• Polikistik over sendromu tedavisinde diyet en etkili yöntem olsa da diyeti tamamlayıcı olarak kullanılan bir takım diğer yöntemler de mevcuttur;
• Hormon tedavisi: PCOS’da sık tercih edilen bir tedavi yöntemidir. östrojen ve progesteronn hormon seviyelerini normale getirmek için bazı doğum kontrol tabletleri doktorunuz tarafından önerilebilir. Bilhassa gebe kalmaya çalışmaktayken size reçete edilen doğum kontrol hapları size çok manalı görünmese de mutlu bir son için hazırlık ve tedavi sürecinde diyete ek olarak oldukça etkili olarak kullanılan bir yöntemdir.
• Şeker hastalığı ilaçları: Tip2 diyabet tedavisinde kullanılan Metformin ilacı PCOS hastalarına da önerilmektedir. İnsülin düzeylerine etki ederek kan şekerini düşürebilir, kilo kaybını artırabilir ve adet döngüsünü düzenleyebilir.
• Klomifen: Bu ilaç tedavisi çoğunlukla gebe kalmak isteyen PCOS hastalarına uygulanır. Bu kadınların ikiz veya üçüz bebek doğurma olasılıkları daha yüksektir.
• Cerrahi yöntem: Diğer tedavi yöntemlerinden yeterince sonuç alınamaması halinde, nadiren cerrahi yöntem tercih edilebilir. Kesinlikle ilk seçenek olmamalıdır. %100 çözüm yolu değildir.

Yukarıda sıralanan tedavi yöntemleri yardımcı tedavilerdir. PKO tedavisinde halen en etkili sonuç, ideal vücut ağırlığına ulaşarak ve bel çevresindeki yağlardan kurtularak elde edilmektedir. Bunu temin etmenin en kolay yolu da polikistik over sendromu diyet programlarından geçer.